Đề tài: Đánh giá tính bền vững chuỗi giá trị mía đường Nghệ An.

1. Họ và tên nghiên cứu sinh: Nguyễn Mạnh Hà                        

2. Giới tính: Nam   

3. Ngày sinh: 17/05/1979                                                            

4. Nơi sinh: Quảng Ninh

5. Quyết định công nhận nghiên cứu sinh số: 2417/QĐ-ĐHKT

6. Các thay đổi trong quá trình đào tạo (nếu có): Bổ sung người hướng dẫn phụ theo Quyết định số 4187/QĐ-ĐHKT ngày 29/12/2020.

7. Tên đề tài luận án: Đánh giá tính bền vững chuỗi giá trị mía đường Nghệ An

8. Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh                                         

9. Mã số: 9340101

10. Cán bộ hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Trần Anh Tài; PGS. TS. Nguyễn Phương Mai

11. Tóm tắt các kết quả mới của luận án:

Luận án này có tính mới thể hiện ở một số điểm sau:

Thứ nhất, nghiên cứu về chuỗi giá trị mía đường tại Việt Nam là một hướng nghiên cứu mới. Mặc dù đã có nhiều nghiên cứu về chuỗi giá trị các sản phẩm nông nghiệp tại Việt Nam, tuy nhiên, các nghiên cứu trước đây chưa đi sâu nghiên cứu về vấn đề phát triển bền vững chuỗi giá trị mía đường từ góc độ tiếp cận của chuyên ngành Quản trị kinh doanh, vận dụng nền tảng của các lý thuyết quản trị để phân tích.

Thứ hai, luận án sử dụng một bộ tiêu chí đo lường tính bền vững của mía đường theo phương pháp định lượng. Chưa có nghiên cứu nào tại Việt Nam về chuỗi giá trị mía đường sử dụng phương pháp này.

Thứ ba, luận án phát triển một bộ chỉ số đo lường tính bền vững của chuỗi giá trị mía đường theo tiếp cận tích hợp ba trụ cột phát triển bền vững bao gồm các tiêu chí về kinh tế (hiệu quả sản xuất, giá trị gia tăng), xã hội (sinh kế nông dân, lao động) và môi trường (giảm phát thải, quản lý tài nguyên) với các bộ tiêu chuẩn quốc tế về trách nhiệm xã hội và phát triển bền vững. Đây là bộ tiêu chí được xây dựng trên cơ sở tham khảo các bộ tiêu chí đo lường tính bền vững của các sản phẩm nông nghiệp, công nghiệp khác nhau và sàng lọc, điều chỉnh thông qua các bước phỏng vấn sâu chuyên gia và điều tra doanh nghiệp. Bộ tiêu chí được cập nhật và gắn với bối cảnh nghiên cứu của sản phẩm mía đường. Có thể nói đây là điểm mới riêng biệt của luận án so với các nghiên cứu trước đây tại Việt Nam.

Thứ tư, luận án đánh giá tính bền vững của các mối quan hệ trong chuỗi giá trị từ góc độ tiếp cận chuyên ngành quản trị kinh doanh, từ đó đề xuất giải pháp cho các thành phần tham gia chuỗi phát triển. Nội dung nghiên cứu này là một điểm mới so với các nghiên cứu tiền nghiệm.

Về mặt lý luận, luận án có những đóng góp sau:

• Hệ thống hóa một cách khoa học các nghiên cứu về chuỗi giá trị và tính bền vững của chuỗi giá trị;
• Phát triển và kiểm chứng bộ chỉ số đánh giá tính bền vững của chuỗi giá trị mía đường tại một địa phương cấp tỉnh trong bối cảnh nghiên cứu mới là một quốc gia chuyển đổi.

Về mặt thực tiễn, luận án dự kiến có những đóng góp sau:

Một là, Luận án làm rõ bức tranh thực trạng tính bền vững chuỗi giá trị mía đường của Nghệ An dựa trên các chỉ số đánh giá cụ thể.

Hai là, Luận án phân tích, đánh giá về tính bền vững chuỗi giá trị mía đường hiện nay trên địa bàn tỉnh Nghệ An, rút ra những kết luận, đánh giá, chỉ rõ nguyên nhân những hạn chế từ đó đề xuất những giải pháp kiến nghị nhằm phát triển bền vững chuỗi giá trị mía đường Nghệ An. 

Ba là, kết quả nghiên cứu của Luận án có thể được dùng tham khảo cho Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An, Sở Công thương, Sở Nông nghiệp, để xây dựng các giải pháp có tính chiến lược nhằm phát triển bền vững ngành mía đường. Bên cạnh đó, Luận án cũng cung cấp các luận cứ cho các doanh nghiệp, hộ nông dân tham gia vào chuỗi giá trị mía đường để họ có chiến lược phát triển phù hợp với chiến lược chung của ngành mía đường. 

Bốn là nghiên cứu này sẽ cung cấp dữ liệu và khuyến nghị giúp nhà hoạch định chính sách đưa ra các cơ chế hỗ trợ hợp lý, bao gồm chính sách giá mía, cơ chế hỗ trợ liên kết nông dân – doanh nghiệp và chính sách môi trường.

Năm là đề xuất mô hình quản lý chất thải và phát triển sản phẩm phụ (ví dụ: sản xuất ethanol từ bã mía, phân hữu cơ từ phế phẩm).

Sáu là thúc đẩy mô hình liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp và nông dân. Đề xuất các mô hình hợp tác mới giúp đảm bảo đầu ra cho nông dân, ổn định giá mía và tăng thu nhập cho người trồng mía.

Bẩy là, xây dựng các phương án nâng cao năng lực sản xuất của nông dân thông qua đào tạo, hỗ trợ kỹ thuật và chuyển giao công nghệ. Ứng dụng công nghệ vào chuỗi giá trị mía đường.

12. Các hướng nghiên cứu tiếp theo: 

Luận án gợi ý một số hướng nghiên cứu trong vấn đề này như sau:

Một là, mở rộng mẫu nghiên cứu ra nhiều địa bàn trong phạm vi cả nước để có thể có sự đánh giá toàn diện về chuỗi giá trị mía đường của Việt Nam.

Hai là, xem xét nhiều vấn đề xoay quanh tính bền vững của chuỗi giá trị và các chủ đề liên quan như sự tham gia của các bên vào chuỗi, các nhân tố nội sinh và ngoại sinh tác động đến tính bền vững của chuỗi giá trị.

Ba là, mở rộng thời gian nghiên cứu, thu thập dữ liệu thứ cấp và sơ cấp theo chuỗi thời gian để có thể so sánh và đánh giá tính bền vững của chuỗi giá trị theo thời gian. Từ đó, các giải pháp đưa ra sẽ gắn bó mật thiết hơn và trúng đích hơn.

Bốn là, mở rộng đối tượng khảo sát với nhiều chủ thể hơn tham gia vào chuỗi giá trị để có sự đánh giá toàn diện từ nhiều chủ thể về tính bền vững của chuỗi.

Năm là, nên kết hợp phương pháp khảo sát định lượng với phân tích dữ liệu thực đo từ doanh nghiệp, tổ chức quản lý để tăng tính khách quan

Sáu là, nghiên cứu trong tương lai có thể tập trung xây dựng bộ thang đo nội địa hóa sâu hơn, hoàn toàn dựa trên bối cảnh Việt Nam. 

Bẩy là mở rộng phạm vi khảo sát đến người tiêu dùng cuối cùng nhằm: Đánh giá mức độ nhận thức, quan tâm và sẵn lòng chi trả của người tiêu dùng đối với sản phẩm đường bền vững. Làm rõ vai trò thúc đẩy tính bền vững từ phía "nhu cầu tiêu dùng có trách nhiệm". Kết nối toàn diện các mắt xích trong chuỗi giá trị từ đầu vào đến đầu ra cuối cùng, hướng tới một mô hình bền vững dựa trên thị trường.

Cuối cùng, việc phân tích chủ yếu sử dụng các phương pháp thống kê cơ bản (ANOVA, EFA…) mà chưa tiến hành mô hình hóa cấu trúc phức tạp hơn như SEM, nên khả năng khái quát hóa mô hình lý thuyết vẫn còn hạn chế.

13. Các công trình đã công bố có liên quan đến luận án:

>> Xem thêm Thông tin luận án tại đây.