Trong khuôn khổ nhiệm vụ khoa học và công nghệ của Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội, đề tài "Chính sách phát triển kinh tế ban đêm đối với dịch vụ mua sắm và giải trí tại các đô thị lớn: Kinh nghiệm quốc tế và hàm ý cho Việt Nam" do PGS.TS Nguyễn Thế Kiên - Giảng viên Khoa Kinh tế Phát triển, Giám đốc Trung tâm Dữ liệu và Phân tích Kinh tế - Xã hội chủ trì đã có các hoạt động triển khai nghiên cứu, tọa đàm trao đổi nhằm xây dựng cơ sở khoa học cho đề tài và dưới đây là một số đóng góp thực tiễn thiết thực.

Tọa đàm là một diễn đàn mở, nơi các chuyên gia, nhà khoa học, sinh viên và các nhà quản lý có thể trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về mô hình phát triển kinh tế ban đêm, đặc biệt là trong lĩnh vực dịch vụ mua sắm và giải trí tại các đô thị lớn. Các báo cáo tại tọa đàm không chỉ làm rõ thực trạng và tiềm năng của mô hình kinh tế này ở Việt Nam mà còn gợi mở những giải pháp và khuyến nghị chính sách cụ thể để thúc đẩy sự phát triển của dịch vụ đêm, góp phần vào việc phát triển bền vững nền kinh tế quốc gia.

Chủ nhiệm đề tài PGS.TS Nguyễn Thế Kiên phát biểu khai mạc toạ đàm

Đặc biệt, tọa đàm đã thu hút được sự tham gia của nhiều diễn giả uy tín, như TS Nguyễn Anh Tuấn – Viện trưởng viện Kinh tế, Du lịch thuộc hiệp hội du lịch Việt Nam, TS. Lê Trung Hiếu – Viện Quản trị Kinh doanh, Trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN, cùng nhiều chuyên gia đến từ các tổ chức nghiên cứu khác nhau. 

Tại tọa đàm, các bài tham luận đã trình bày một cách chi tiết về thực trạng, cơ chế chính sách phát triển kinh tế ban đêm tại Việt Nam, cũng như những mô hình thành công của các quốc gia như Thái Lan, Singapore, Nhật Bản và Trung Quốc.

TS. Mai Thanh Tú, Viện Nghiên cứu Kinh tế, Kinh doanh và Đổi mới sáng tạo trình bày báo cáo tại toạ đàm

Một trong những giá trị quan trọng nhất mà tọa đàm mang lại chính là việc nhấn mạnh vai trò của nền kinh tế ban đêm trong việc thúc đẩy sự phát triển của các đô thị lớn. Tại nhiều quốc gia trên thế giới, kinh tế ban đêm đã trở thành một yếu tố then chốt trong việc phát triển các dịch vụ đô thị như mua sắm, giải trí, du lịch, và các hoạt động văn hóa, nghệ thuật. Ví dụ, các thành phố lớn như New York, Tokyo, London, hay Berlin đều đã khai thác tối đa tiềm năng của kinh tế ban đêm để tạo ra những không gian sống năng động và hấp dẫn cho cả người dân và du khách. Các hoạt động này không chỉ giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mà còn tạo ra việc làm, làm phong phú thêm đời sống văn hóa, và nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch.Tọa đàm đã chỉ ra rằng Việt Nam có tiềm năng rất lớn để phát triển kinh tế ban đêm, đặc biệt là tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng và các khu du lịch nổi tiếng như Phú Quốc, Hội An. Mặc dù các dịch vụ ban đêm tại Việt Nam đang trong giai đoạn phát triển ban đầu, song đây là cơ hội để các thành phố lớn khai thác và tạo ra một mô hình phát triển bền vững cho nền kinh tế.

Một trong những lý do quan trọng khiến các quốc gia lớn trên thế giới tập trung vào phát triển kinh tế ban đêm là vì nó giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tạo ra hàng triệu việc làm mới. Theo nghiên cứu, kinh tế ban đêm có thể đóng góp từ 2% đến 5% GDP của quốc gia, tạo ra hàng triệu việc làm trong các lĩnh vực như dịch vụ, giải trí, du lịch, giao thông, và bán lẻ. Tại các thành phố lớn của Việt Nam, việc phát triển các dịch vụ ban đêm không chỉ tạo ra cơ hội kinh doanh cho các doanh nghiệp, mà còn giúp giải quyết tình trạng thất nghiệp và tạo ra một môi trường sống thú vị, sôi động cho cư dân. Các mô hình du lịch đêm, các khu phố đi bộ, chợ đêm, các sự kiện văn hóa nghệ thuật, hay các khu vực mua sắm và giải trí mở cửa 24/7 đều có tiềm năng rất lớn trong việc tạo ra việc làm, từ lao động trực tiếp tại các cửa hàng, quán ăn, các dịch vụ du lịch đến các công việc liên quan đến vận hành, bảo trì, và quản lý các cơ sở hạ tầng này.

Các chuyên gia tích cực tham gia thảo luận tại tọa đàm

Trong khuôn khổ tọa đàm, các chuyên gia đã đề xuất nhiều giải pháp và khuyến nghị chính sách cụ thể để phát triển kinh tế ban đêm tại Việt Nam. 

Một trong những vấn đề được nhấn mạnh là cần phải có một khung pháp lý rõ ràng và hệ thống các chính sách hỗ trợ để thúc đẩy sự phát triển của các hoạt động kinh tế đêm. Các chuyên gia cũng chỉ ra rằng, hiện nay, Việt Nam chưa có một chính sách riêng biệt cho phát triển kinh tế ban đêm, điều này dẫn đến tình trạng thiếu sự đồng bộ trong các hoạt động kinh tế đêm ở nhiều địa phương. Ngoài ra, các giải pháp tài chính cũng được đề xuất như việc cung cấp các ưu đãi thuế, hỗ trợ tín dụng và tài trợ cho các doanh nghiệp phát triển mô hình kinh tế đêm. Các khu vực hoạt động kinh tế ban đêm cần được ưu tiên phát triển hạ tầng, xây dựng các khu vực mua sắm và giải trí, tạo ra các sản phẩm du lịch đêm đặc sắc để thu hút khách du lịch quốc tế. Trong tọa đàm, các chuyên gia cũng đã chia sẻ kinh nghiệm phát triển kinh tế ban đêm của một số quốc gia trên thế giới, đặc biệt là các mô hình thành công ở Thái Lan, Nhật Bản, Singapore và Trung Quốc. Những quốc gia này đều đã có những bước đi rõ ràng trong việc xây dựng chính sách phát triển kinh tế đêm và áp dụng các mô hình kinh tế này vào phát triển du lịch, giải trí, và các dịch vụ khác. Các bài học từ các quốc gia này đều có giá trị lớn đối với Việt Nam. 

Đầu tiên, Việt Nam cần phải xây dựng một chiến lược phát triển kinh tế ban đêm rõ ràng, có sự phân biệt giữa các loại hình dịch vụ ban đêm, đảm bảo sự phát triển đồng bộ giữa các khu vực đô thị lớn và các tỉnh miền núi. Thứ hai, Việt Nam cần tăng cường các chính sách hỗ trợ tài chính và tín dụng cho các doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực kinh tế ban đêm, đồng thời phát triển các mô hình du lịch đêm sáng tạo, hấp dẫn.

Chủ nhiệm đề tài PGS.TS Nguyễn Thế Kiên tổng kết các khuyến nghị chính sách của toạ đàm

Việc xây dựng một khung pháp lý rõ ràng, đồng bộ và các chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp phát triển mô hình kinh tế đêm là yếu tố quyết định sự thành công của chiến lược này. Chính phủ cần phải có những quy định cụ thể để thúc đẩy hoạt động kinh tế ban đêm, đồng thời đảm bảo an ninh trật tự và các vấn đề liên quan đến vệ sinh, an toàn thực phẩm, môi trường. Việt Nam cần phải phát triển những sản phẩm du lịch đêm độc đáo, sáng tạo, kết hợp giữa yếu tố văn hóa truyền thống và hiện đại, để thu hút khách du lịch trong và ngoài nước. Các khu phố đi bộ, chợ đêm, các chương trình biểu diễn nghệ thuật, và các sự kiện đặc sắc về đêm đều có tiềm năng phát triển mạnh mẽ nếu được quy hoạch và đầu tư hợp lý. Cuối cùng, để phát triển bền vững nền kinh tế ban đêm, Việt Nam cần tăng cường hợp tác giữa chính phủ, các doanh nghiệp và cộng đồng. Chính phủ cần tạo ra môi trường thuận lợi về pháp lý và tài chính, trong khi các doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp các dịch vụ, sản phẩm chất lượng. Cộng đồng cũng cần có ý thức cao trong việc tham gia và hưởng lợi từ các hoạt động kinh tế đêm, góp phần tạo dựng một môi trường an toàn, văn minh. 

Tọa đàm đã mở ra một cơ hội lớn để Việt Nam khai thác tiềm năng của nền kinh tế ban đêm, thúc đẩy phát triển các dịch vụ mua sắm, giải trí và du lịch đêm. Với những giải pháp và khuyến nghị cụ thể từ các chuyên gia, việc phát triển nền kinh tế ban đêm tại các đô thị lớn của Việt Nam sẽ góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo ra việc làm, và nâng cao chất lượng đời sống cho người dân.