Đề tài: Nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng tới hiệu quả hoạt động sau chuyển giao lãnh đạo tại doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam.

1. Họ và tên nghiên cứu sinh: Nguyễn Anh Đức                     

2. Giới tính: Nam

3. Ngày sinh:  14/08/1992                 

4. Nơi sinh: Hà Nam

5. Quyết định công nhận nghiên cứu sinh: số 1749/QĐ-ĐHKT ngày 11/06/2021 của Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế, ĐHQGHN.

6. Các thay đổi trong quá trình đào tạo (nếu có): Không có

7. Tên đề tài luận án: Nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng tới hiệu quả hoạt động sau chuyển giao lãnh đạo tại doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam

8. Chuyên ngành: Quản trị Kinh doanh              

9. Mã số: 9340101.01

10. Cán bộ hướng dẫn khoa học: PGS.TS Lê Trung Thành

11. Tóm tắt các kết quả mới của luận án:

11.1. Mục đích và đối tượng nghiên cứu của luận án:

11.1.1. Mục tiêu nghiên cứu

Thông qua việc nghiên cứu lý thuyết chuyển giao lãnh đạo ở các doanh nghiệp ở nước ngoài cũng như thực tiễn chuyển giao lãnh đạo tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam, tác giả mong muốn đóng góp về mặt lý thuyết cho công tác chuyển giao lãnh đạo ở các doanh nghiệp này.

11.1.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Đề tài tập trung nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến chuyển giao lãnh đạo ở các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam như kế hoạch và quá trình chuyển giao thế hệ lãnh đạo, cách lựa chọn người kế nhiệm, đặc tính của người kế nhiệm nhờ vào việc phân tích các mô hình chuyển giao đã có ở các nước trên thế giới, từ đó đưa ra những gợi ý cho doanh nghiệp Việt Nam khi mong muốn thực hiện công việc này ở tổ chức của mình.

11.1.3. Đối tượng nghiên cứu

Doanh nghiệp vừa và nhỏ đang trong giai đoạn chuyển giao lãnh đạo tập trung nghiên cứu tại khu vực Hà Nội và các tỉnh phía Bắc.

11.2. Phương pháp nghiên cứu: 

Đề tài sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp, bao gồm phương pháp nghiên cứu định tính và phương pháp nghiên cứu định lượng. 

Cụ thể, đề tài được thực hiện qua ba giai đoạn: Nghiên cứu định tính, Nghiên cứu định lượng sơ bộ, Nghiên cứu định lượng chính thức. 

Mục tiêu chính của giai đoạn nghiên cứu định tính là để xây dựng mô hình nghiên cứu và thang đo cho các biến nghiên cứu. Giai đoạn nghiên cứu định lượng sơ bộ tập trung vào việc đánh giá mô hình đo lường thông qua phân tích Cronbach’s alpha và phân tích nhân tố khám phá (EFA). Cuối cùng, giai đoạn nghiên cứu định lượng chính thức được thực hiện để đánh giá lại mô hình đo lường và đánh giá mô hình cấu trúc nhằm kiểm định các giả thuyết nghiên cứu của đề tài.

- Đối với nghiên cứu định tính 

+ Nghiên cứu tại bàn được thực hiện thông qua việc tổng hợp và phân tích dữ liệu thứ cấp và các nghiên cứu đã được xuất bản trên các tạp chí khoa học uy tín.

+ Nghiên cứu thực hiện phỏng vấn chuyến sâu: tác giả tiến hành phỏng vấn sâu các giảng viên có kinh nghiệm giảng dạy và nghiên cứu trong lĩnh vực quản trị, đại diện cho giới nghiên cứu học thuật góp ý cho mô hình nghiên cứu lý thuyết của đề tài. Trong đó, đề tài yêu cầu đối với giảng viên là phải có trình độ chuyên môn từ tiến sĩ trở lên, có thâm niên giảng dạy, nghiên cứu trên 10 năm.

Đối tượng thứ hai là các nhà quản trị cấp cao (lãnh đạo, thành viên ban quản trị) đang làm việc trong các công ty vừa và nhỏ tại Việt Nam. Trong đó, đề tài yêu cầu đối với các nhà quản trị cấp cao là phải có trình độ chuyên môn từ đại học trở lên.

- Đối với nghiên cứu định lượng: Phương pháp định lượng được sử dụng trong giai đoạn khảo sát thực nghiệm với 318 doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam.

11.3. Kết quả chính và kết luận: 

Với mục tiêu nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp sau chuyển giao lãnh đạo, nghiên cứu cố gắng chứng minh ảnh hưởng của 3 nhóm yếu tố: Kế hoạch và quá trình chuyển giao thế hệ lãnh đạo, cách lựa chọn người kế nhiệm và đặc tính của người kế nhiệm ảnh hưởng thế nào đến sự thành công trong chuyển giao thế hệ lãnh đạo và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp sau chuyển giao lãnh đạo. Đồng thời, nghiên cứu cũng cố gắng làm rõ vai trò trung gian của biến sự thành công trong chuyển giao thế hệ lãnh đạo trong mối quan hệ giữa kế hoạch, quá trình chuyển giao thế hệ lãnh đạo, cách lựa chọn người kế nhiệm và hiệu quả kinh doanh sau chuyển giao thế hệ lãnh đạo.

Cụ thể, kế hoạch chuyển giao là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến cả sự thành công của quá trình chuyển giao và hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp sau chuyển giao thế hệ lãnh đạo. Kế hoạch này bao gồm lựa chọn người kế nhiệm, thử thách và đào tạo họ để có thể nắm bắt chính xác các nhiệm vụ chung của tổ chức cũng như công việc điều hành cấp cao. Nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng thời điểm chuyển giao cũng là một yếu tố có tác động tới sự thành công của quá trình chuyển giao và hiệu quả kinh doanh sau chuyển giao thế hệ lãnh đạo của doanh nghiệp vừa và nhỏ. Thời điểm này nên được bắt đầu từ sớm với những công việc nêu trên để nhằm giúp ứng viên tiếp cận những công việc chính một cách chủ động mới có thể đảm bảo sự thành công cho việc chuyển giao. Tuy nhiên, một phát hiện mới và quan trọng tiếp theo của nghiên cứu là tài liệu này chỉ ra rằng quá trình chuyển giao không có ảnh hưởng tới sự thành công của quá trình chuyển giao và hiệu quả kinh doanh sau chuyển giao lãnh đạo. Quá trình chuyển giao bao gồm công việc chính là chuyển giao quyền điều hành như bàn giao các biên bản pháp lý cũng như xây dựng quy trình quản lý nội bộ. Đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ, nơi có bộ máy đơn giản nên quy trình chuyển giao hết sức đơn giản, doanh nghiệp chỉ cần có bản kế hoạch chuyển giao là hoạt động chuyển giao lãnh đạo có thể diễn ra thành công với rất ít sai sót.

Bên cạnh các phát hiện nêu trên, nghiên cứu này cũng cố gắng chứng minh ảnh hưởng của các đặc tính của ngưởi kế nhiệm có ảnh hưởng như thế nào tới hiệu quả kinh doanh sau chuyển giao thế hệ lãnh đạo tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Trong khuôn khổ của nghiên cứu, đặc tính của người kế nhiệm bao gồm 3 yếu tố: (1) sự cởi mở trong tư duy, (2) sự sẵn sàng chấp nhận rủi ro, (3) giới tính của người kế nhiệm. Qua việc phân tích số liệu sơ cấp thu được thông qua quá trình khảo sát và thu thập dữ liệu, chứng minh được rằng sự cởi mở trong tư duy của người kế nhiệm có ảnh hưởng một cách tích cực tới hiệu quả kinh doanh sau chuyển giao lãnh đạo tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Đây cũng là yếu tố có sức ảnh hưởng mạnh tới hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp sau chuyển giao thế hệ lãnh đạo. Các nhà quản trị có thể dựa vào kết quả này để đưa ra các tiêu chuẩn lựa chọn người kế nhiệm phù hợp, cụ thể, có thể dựa vào thang đo được sử dụng trong tài liệu này làm tiêu chuẩn lựa chọn: Người kế nhiệm có thái độ học hỏi, người kế nhiệm luôn cởi mở trong tư duy, người kế nhiệm luôn sẵn sàng thay đổi chiến lược và tư duy cũ, người kế nhiệm nhấn mạnh tính cần thiết của việc đổi mới, người kế nhiệm dám đổi mới và chấp nhận rủi ro.

Từ những bằng chứng này, có thể khẳng định rằng các doanh nghiệp vừa và nhỏ cần phải lên kế hoạch sẵn sàng cho hoạt động chuyển giao, vì yếu tố này có tác động mạnh mẽ nhất tới cả sự thành công của quá trình chuyển giao lẫn hiệu quả kinh doanh sau chuyển giao của doanh nghiệp. Trong phạm vi kế hoạch chuyển giao, yếu tố con người lại đóng vai trò then chốt, việc đầu tiên người tiền nhiệm quan tâm là lựa chọn được người kế nhiệm thông qua các đặc tính nổi bật, sau đó là quá trình đào tạo cũng như thử thách người kế nhiệm để giúp họ nắm bắt công việc một cách nhanh chóng, từ đó tiếp nối việc điều hành doanh nghiệp đạt hiệu quả cao. 

12. Các hướng nghiên cứu tiếp theo:

 - Phát triển mô hình Chuyển giao lãnh đạo để đáp ứng các nhu cầu của doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nước

 - Mở rộng nghiên cứu và kiểm định các nhân tố như độ tuổi, văn hóa doanh nghiệp ảnh hưởng như nào đến việc lựa chọn người kế nhiệm trong doanh nghiệp.

 - Mở rộng đối tượng nghiên cứu (Trong tương lai có thể là các doanh nghiệp lớn hoặc siêu nhỏ)

13. Các công trình công bố liên quan đến luận án:

Nguyễn Anh Đức, “Tối ưu hóa chuyển giao lãnh đạo thúc đẩy hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp vừa và nhỏ”, Tạp chí Quản lý nhà nước, Online ngày 17/12/2024

Nguyen Anh Duc, Le Trung Thanh, Dang Hoang Tra, Le Trung Hieu, Nguyen Thi Minh Khue. “Factors Affecting Business Performance after the Transfer of Leadership Generation in Small and Medium Enterprises”, Journal of Management World 2024, 4: 182-193.

Lê Trung Hiếu, Nguyễn Anh Đức, “Chuyển giao thế hệ lãnh đạo trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam – Bài học kinh nghiệm từ Hoa Kỳ”, Tạp chí Kinh tế và Dự báo, Online ngày 29/10/2024

>> Xem thêm thông tin luận án tại đây.