Bài báo “Does mandatory greenhouse gas emissions reporting program deter corporate greenwashing?” của Lưu Hạnh Nguyên (Trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN) và cộng sự công bố trên tạp chí Journal of Environmental Management Vol. 373 (2025) phân tích tác động của GHGRP tại Hoa Kỳ đối với hành vi công bố sai lệch thông tin môi trường. Dựa trên dữ liệu 2.731 công ty niêm yết giai đoạn 2007–2022 và phương pháp hồi quy sai biệt kép, nghiên cứu cho thấy GHGRP giúp giảm đáng kể tình trạng tẩy xanh, thu hẹp khoảng cách giữa công bố ESG và hiệu quả thực chất. Kết quả đặc biệt rõ ở các doanh nghiệp lớn, lợi nhuận cao và có đầu tư đổi mới môi trường, đồng thời củng cố bằng chứng về vai trò của minh bạch thông tin trong thúc đẩy phát triển bền vững.

Bài báo nghiên cứu tác động của quy định kiểm kê phát thải khí nhà kính bắt buộc (GHGRP) tại Hoa Kỳ đối với hành vi tẩy xanh, tức việc doanh nghiệp cố tình đưa ra thông tin môi trường sai lệch nhằm tạo dựng hình ảnh thân thiện với môi trường hơn thực tế. Sử dụng dữ liệu bảng từ 2.731 công ty niêm yết trong giai đoạn 2007–2022, nhóm tác giả áp dụng phương pháp hồi quy sai biệt kép (difference-in-differences) để đánh giá sự thay đổi trong hành vi tẩy xanh báo cáo về Môi trường – Xã hội – Quản trị (ESG) của doanh nghiệp trước và sau khi bị đưa vào diện bắt buộc báo cáo theo GHGRP.

Kết quả chỉ ra rằng việc áp dụng GHGRP giúp giảm đáng kể hành vi tẩy xanh của doanh nghiệp, thông qua việc thu hẹp khoảng cách giữa các công bố về chỉ số ESG và hiệu quả thực chất. Việc GHGRP bắt buộc công bố minh bạch dữ liệu phát thải giúp thị trường đánh giá chính xác hơn mức độ cam kết môi trường của doanh nghiệp, từ đó buộc họ phải điều chỉnh hành vi theo hướng bền vững hơn thay vì chỉ cải thiện hình ảnh thông qua truyền thông. Tác động này đặc biệt rõ nét ở các doanh nghiệp lớn, có lợi nhuận cao và đầu tư nhiều cho đổi mới môi trường. Các kiểm định tính vững của kết quả và phân tích dị hướng cũng củng cố tính tin cậy của kết luận nghiên cứu. 

Đóng góp mới của bài báo: 

Thứ nhất, bài báo góp phần nâng cao hiểu biết về hiệu quả của các chính sách thúc đẩy minh bạch thông tin môi trường, không chỉ ở khía cạnh kinh tế hay tuân thủ pháp lý, mà còn trên phương diện đạo đức trong hành vi công bố của doanh nghiệp. Thứ hai, nghiên cứu xây dựng cơ chế tác động của chính sách GHGRP dựa trên nền tảng lý thuyết đại diện (Agency theory) và thuyết các bên liên quan (Stakeholder theory), qua đó làm rõ cách quy định công bố thông tin bắt buộc giúp giảm xung đột lợi ích và tăng trách nhiệm giải trình giữa doanh nghiệp và các bên liên quan. Thứ ba, bằng cách phân tách hành vi tẩy xanh thành hai cấu phần (công bố và hiệu quả ESG), bài viết cho thấy GHGRP vừa làm giảm mức độ phóng đại thông tin vừa thúc đẩy hiệu quả ESG thực chất. Thứ tư, nghiên cứu tiên phong xem xét vai trò của đổi mới môi trường và mức độ bị giám sát công chúng trong điều tiết hành vi tẩy xanh của doanh nghiệp.

Hàm ý chính sách

• Việc yêu cầu doanh nghiệp công bố thông tin về khí thải nhà kính bắt buộc có thể trở thành công cụ hiệu quả trong việc nâng cao tính minh bạch và điều chỉnh hành vi môi trường của doanh nghiệp;
• Để chính sách phát huy hiệu quả, cần kết hợp với cơ chế giám sát độc lập từ các nhà đầu tư, tổ chức tài chính và xã hội nhằm hạn chế tình trạng tẩy xanh;
• Việc thiết kế chính sách cần chú trọng đến đặc điểm riêng của từng doanh nghiệp, nhất là quy mô, mức độ sinh lời và định hướng phát triển bền vững;
• Các quốc gia nên xem xét thiết lập khuôn khổ báo cáo ESG bắt buộc, giúp bảo vệ nhà đầu tư và thúc đẩy tài chính xanh theo hướng thực chất.

>>> THÔNG TIN BÀI BÁO

Nguyen H. Luu, Chau Le, Hiep N. Luu, Dung T.K. Nguyen, Does mandatory greenhouse gas emissions reporting program deter corporate greenwashing?, Journal of Environmental Management, Volume 373, 2025, 123740, https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2024.123740