Ngày 14/5/2021, trường ĐH Kinh tế - ĐHQGHN và Trường Chính sách công Lý Quang Diệu (Singapore) đồng tổ chức workshop quốc tế có tên “Sức mạnh của giáo dục trực tuyến: Cơ hội và chiến lược cho giáo dục đại học Việt Nam trong bối cảnh Covid-19”. Kết thúc buổi workshop, PGS.TS. Vũ Minh Khương, đại diện nhóm nghiên cứu tại Singapore, kết luận 4 chiến lược mũi nhọn góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong giáo dục đại học tại Việt nam trong thời gian tới.

Chiến lược thúc đẩy thứ nhất: Các quy định quản lý

Đầu tiên, các quy định quản lý đóng vai trò trung tâm trong việc dẫn dắt những sáng kiến quốc gia nhằm nâng cao năng lực ứng dụng hiệu quả các công nghệ số vào giáo dục bậc cao tại Việt Nam. Thứ nhất, với việc Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ động đẩy nhanh thực hiện Chương trình Chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2021 - 2025.

Thứ hai, Ủy ban Quốc gia Đổi mới giáo dục đào tạo nên giữ vai trò của cơ quan điều phối trung tâm để hỗ trợ Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc thông tin những mục tiêu cụ thể của chương trình và theo dõi những chỉ số hoạt động có liên quan như xếp hạng năng lực cạnh tranh số của người học và người dạy, mức độ hài lòng của người dùng và mức độ ứng dụng công nghệ thông tin.

Thứ ba, Ủy ban nên được trao quyền để thực hiện những chương trình đánh giá độc lập và minh bạch.

Thứ tư, Ủy ban cũng có thể được trao quyền để thực hiện vai trò kiểm tra và thi hành thay mặt cho Bộ Giáo dục và Đào tạo đảm bảo việc đảm bảo tuân thủ với các quy định của Chính phủ và các tiêu chí được đề ra, bao gồm các chương trình đào tạo bắt buộc về năng lực tin học, công nghệ thông tin cơ bản cho người học và người dạy ở các cơ sở đào tạo bậc cao. 

Chiến lược thúc đẩy thứ hai: Chiến dịch quốc gia

Đến năm 2021, sự phát triển của thời đại số đã đặt trình độ công nghệ thông tin, kỹ thuật số trở thành một kỹ năng “đọc viết” cơ bản mới. Tuy nhiên, nhận thức chung về nhu cầu dạy và học công nghệ thông tin cũng như về các ích lợi của việc dạy học trực tuyến vẫn còn rất thấp. Do đó, việc đưa ra một Chiến dịch nâng cao trình độ công nghệ thông tin là cấp thiết. Cụ thể hơn, Chiến dịch này nên tạo ra lối tư duy đón nhận việc học tập trực tuyến và những chương trình đào tạo công nghệ thông tin để có thể nâng cao năng lực ứng dụng giảng dạy trực tuyến và làm giảm đi chênh lệch về giáo dục gây ra bởi COVID-19. Trong dài hạn, Chính phủ Việt Nam nên cân nhắc một chiến dịch quốc gia quy mô lớn hơn để đưa hiểu biết về công nghệ thông tin vào chương trình giảng dạy ở cấp học cơ sở, phổ thông để có thể xây dựng một nền tảng giáo dục cho thế hệ tương lai tốt hơn sau COVID-19.

Chiến lược thúc đẩy thứ ba: Tiêu chuẩn theo dõi và đánh giá khách quan

Để tạo điều kiện cho quá trình chuyển đổi số, chúng tôi đã phát triển Khung đánh giá sự sẵn sàng số hóa (Digital Readiness Benchmarking framework - DRB) tập trung vào 5 tiêu chí chính (Hạ tầng công nghệ thông tin; Đào tạo và theo kịp tiến trình phát triển công nghệ thông tin; Nội dung chương trình giáo dục điện tử; Quản lý; An ninh mạng). Khung này được phát triển dựa theo Chỉ dẫn của Ủy ban Châu Âu về thúc đẩy giáo dục trong thời kỳ số 2015 (European Commission Guideline on Promoting Effective Digital-Age Learning 2015). Mỗi tiêu chí chuyển đổi bao gồm những chỉ tiêu mô tả cung cấp thông tin về các yêu cầu cụ thể cần được đáp ứng. Khung này có thể được quản lý trực tiếp bởi Ủy ban Quốc gia thông qua vai trò đánh giá, hoặc có thể được sử dụng bởi các cơ sở đào tạo để tự đánh giá sự sẵn sàng cho chuyển đổi số và báo cáo cho Ủy ban để theo dõi.

Chiến lược thúc đẩy thứ tư: Đào tạo và huấn luyện

Tổng quan nghiên cứu của chúng tôi về thực tiễn thành công tại các quốc gia như Singapore hay Hàn Quốc đã chỉ rõ rằng việc chuyển đổi số thành công cần dựa trên nền tảng đầu tư vào đào tạo và đào tạo liên tục. Tuy nhiên, vai trò của đào tạo vẫn là yếu tố bị xem nhẹ bởi các nghiên cứu đã cho thấy rằng hầu hết các tổ chức đều không có kế hoạch cho việc liên tục đào tạo và phát triển cho nhu cầu của nhân viên. Chúng tôi cho rằng lỗ hổng trong đào tạo này là nguyên nhân chính cho nhận thức kém về giáo dục trực tuyến, do sự thiếu hụt hiểu biết về công nghệ trong tối ưu hóa tương tác giữa người dạy và người học. Do đó, nhằm đạt được những kết quả toàn diện, thống nhất và bền vững, chúng tôi đề xuất Ủy bản Quốc gia phát triển các tiêu chuẩn đào tạo quốc gia.

Trong các khuyến nghị trên, ông nhấn mạnh: “Trong thiết kế và thực thi chính sách cần tiến hành đồng bộ cả 4 khuyến nghị (4 chiến lược thúc đẩy phát triển), tuy nhiên khuyến nghị tại chiến lược thứ 3 về Benchmarking có tác động lan tỏa lớn nhất về cả nhận thức và chiến lược.” 

___________

THÔNG TIN LIÊN QUAN:

- Cơ hội và chiến lược cho giáo dục đại học Việt Nam trong bối cảnh Covid-19