Trong thời đại mà trí tuệ nhân tạo (AI) đang len lỏi vào mọi ngóc ngách của cuộc sống và doanh nghiệp, con người không chỉ đặt câu hỏi về hiệu quả của công nghệ, mà còn trăn trở về giới hạn đạo đức khi để AI tham gia vào các quyết định kinh doanh. Hiểu được nỗi băn khoăn đó, trong nội dung học phần Văn hoá doanh nghiệp và đạo đức kinh doanh, Viện Quản trị Kinh doanh, Trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN đã tổ chức buổi học chuyên đề với chủ đề “Các vấn đề đạo đức kinh doanh trong thời đại AI”.

Buổi học được dẫn dắt bởi giảng viên doanh nhân – TS. Nguyễn Gia Hy, giảng viên AI tại Trường Đại học Swinburne (Úc) vào ngày 15/10/2025. Sinh viên Viện Quản trị kinh doanh, Kế toán – Kiểm toán và Tài chính – Ngân hàng đã có cơ hội lắng nghe và trao đổi cùng TS. Gia Hy về chủ đề đầy ý nghĩa này.

 Buổi chia sẻ mở ra những góc nhìn mới mẻ về việc dung hòa giữa công nghệ và đạo đức trong quản trị hiện đại. Từ những trải nghiệm thực tế trong nghiên cứu và giảng dạy về AI, TS. Nguyễn Gia Hy mang đến một cách nhìn toàn diện hơn về mối quan hệ giữa “trí tuệ máy” và “trí tuệ người”. Chuyên gia chia sẻ rằng, dù AI có thể xử lý dữ liệu nhanh hơn, ra quyết định chính xác hơn, nhưng chỉ có con người mới có thể đảm bảo những quyết định đó đúng đắn về giá trị và là người chịu trách nhiệm cuối cùng. 

Bên cạnh đó, giảng viên cũng chỉ ra những rủi ro đạo đức nổi bật khi ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong kinh doanh. Trước hết là thiên lệch thuật toán, khi các hệ thống AI học từ dữ liệu quá khứ vốn chứa định kiến xã hội - chẳng hạn như việc công cụ tuyển dụng của Amazon từng ưu tiên ứng viên nam giới hơn nữ giới. Thứ hai là vi phạm quyền riêng tư, bởi để hoạt động hiệu quả, AI cần thu thập lượng dữ liệu khổng lồ, trong đó nhiều dữ liệu mang tính cá nhân nhạy cảm. Nếu việc thu thập và xử lý không minh bạch, doanh nghiệp dễ rơi vào tình trạng xâm phạm đời tư người dùng. Rủi ro thứ ba là thiếu minh bạch, khi các mô hình học sâu hoạt động như “hộp đen”, khiến người sử dụng không thể hiểu được vì sao AI lại đưa ra một quyết định cụ thể. Thứ tư là ảo giác AI (AI hallucination) – hiện tượng hệ thống tạo sinh đưa ra thông tin sai lệch nhưng nghe rất thuyết phục. Cuối cùng là xâm phạm sở hữu trí tuệ, khi nhiều mô hình AI được huấn luyện từ dữ liệu trực tuyến có bản quyền mà không xin phép, gây tranh chấp. Những rủi ro này cho thấy AI không chỉ là vấn đề công nghệ, mà còn là thách thức đạo đức và trách nhiệm xã hội, đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thiết lập cơ chế kiểm soát và sử dụng AI một cách minh bạch, công bằng và có trách nhiệm.

Buổi học đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của sinh viên. Nhiều câu hỏi được đặt ra xoay quanh các vấn đề thực tiễn như: làm thế nào để kiểm soát thiên lệch trong dữ liệu, ranh giới giữa khai thác dữ liệu và vi phạm quyền riêng tư, hay trách nhiệm của con người khi AI đưa ra quyết định sai lầm. Những trao đổi sôi nổi này cho thấy sinh viên không chỉ quan tâm đến mặt công nghệ, mà còn ý thức sâu sắc về khía cạnh đạo đức và xã hội của AI.

Buổi học khép lại, nhưng dư âm của nó vẫn đọng lại trong mỗi sinh viên – đó là nhận thức rằng trí tuệ nhân tạo dù mạnh mẽ đến đâu, vẫn cần được soi sáng bởi trí tuệ và đạo đức con người. Bởi lẽ, một tổ chức bền vững không chỉ được đo bằng tốc độ phát triển công nghệ, mà bằng cách họ gìn giữ giá trị con người trong từng quyết định.