Ngày 06/08/2025, bộ môn Văn hóa doanh nghiệp, Viện Quản trị kinh doanh, Trường Đại học Kinh tế, ĐHQGHN tổ chức lớp học với sự tham gia giảng dạy của TS. Bùi Thị Quyên – Phó chủ nhiệm bộ môn Văn hóa doanh nghiệp và diễn giả khách mời là TS. Nguyễn Gia Hy – giảng viên AI tại Trường Đại học Swinburne (Úc) với nội dung: “Đạo đức kinh doanh trong tổ chức ứng dụng AI”. Lớp học có sự góp mặt của sinh viên các ngành Quản trị kinh doanh, Tài chính - Ngân hàng và Kế toán của Trường Đại học Kinh tế, ĐHQGHN.

Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng thâm nhập vào mọi lĩnh vực của đời sống và sản xuất, việc vận hành công nghệ này một cách có trách nhiệm và minh bạch không còn là lựa chọn, mà là một đòi hỏi cấp thiết. Không thể phủ nhận tiềm năng to lớn của AI trong tối ưu hóa vận hành, tăng năng suất và đổi mới sản phẩm, nhưng nếu thiếu nền tảng đạo đức kinh doanh, chính những thuật toán tưởng chừng vô tri đó có thể trở thành con dao hai lưỡi – gây tổn hại đến khách hàng, người lao động và uy tín doanh nghiệp.

TS Gia Hy cho rằng AI không sở hữu cảm xúc, nhận thức hay khả năng phân biệt đúng – sai như con người. Nó chỉ đơn giản là hệ thống xử lý dữ liệu theo những mô hình toán học được lập trình sẵn. Tuy nhiên, chính sự "vô cảm" đó khiến AI trở nên nguy hiểm nếu được huấn luyện bằng dữ liệu thiếu kiểm duyệt hoặc bị chi phối bởi định kiến xã hội tiềm ẩn.

Doanh nghiệp cần hành động ra sao?

TS. Gia Hy cảnh báo rằng, nhiều doanh nghiệp hiện nay đang lợi dụng kẽ hở pháp lý để thu thập, khai thác dữ liệu người dùng một cách không minh bạch, tối đa hóa lợi nhuận mà xem nhẹ hậu quả đạo đức. Trong bối cảnh pháp luật chưa theo kịp sự phát triển của công nghệ, việc "hiểu luật, hiểu AI và hiểu trách nhiệm của mình" là điều kiện tiên quyết để xây dựng chiến lược phát triển doanh nghiệp bền vững.

Ông nhấn mạnh rằng đạo đức không phải là "bản cam kết cho có", mà cần được tích hợp ngay từ khâu thiết kế thuật toán, lựa chọn dữ liệu, kiểm thử hệ thống đến triển khai thực tế. Việc thiếu vắng đạo đức trong AI không chỉ dẫn đến khủng hoảng niềm tin từ khách hàng, mà còn có thể đẩy doanh nghiệp vào tranh chấp pháp lý, ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh tiếng và giá trị thương hiệu.

Giáo dục đạo đức AI – một nhiệm vụ cấp bách

Qua buổi chia sẻ, sinh viên Trường Đại học Kinh tế – ĐHQGHN không chỉ được trang bị kiến thức công nghệ mà còn được tiếp cận với góc nhìn nhân văn về AI. Chuyên gia cũng kêu gọi thế hệ trẻ trở thành "công dân AI có trách nhiệm", hiểu rằng công nghệ chỉ là công cụ, còn cách sử dụng nó phụ thuộc vào đạo đức và năng lực phán đoán của mỗi người.

Việc ứng dụng AI vào hoạt động kinh doanh không chỉ là bước tiến chiến lược, mà còn là một bài toán đạo đức lâu dài. Những tổ chức tiên phong hiểu rõ rằng trí tuệ nhân tạo phải đi kèm với trí tuệ đạo đức, nếu muốn kiến tạo giá trị bền vững và nhận được sự tin tưởng từ xã hội. Và điều đó, bắt đầu từ những con người có trách nhiệm – từ lập trình viên đến lãnh đạo doanh nghiệp. "Nắm vững công nghệ là chưa đủ, chỉ khi đi cùng đạo đức, AI mới thực sự phục vụ con người." – Thông điệp kết thúc buổi chia sẻ như một lời nhắc nhở về những rủi ro hiện hữu nhưng cũng mở ra kỳ vọng về một thế hệ biết làm chủ công nghệ bằng trái tim và trách nhiệm.